W dniach od 8 do 9 września w Cuxhaven koło Hamburga odbył się Międzynarodowy Kongres Bibliotek Mobilnych (Internationaler Fahrbibliothekskongress // International Mobile Library Congress in Cuxhaven 2023). W tym największym na kontynencie wydarzeniu branży bibliobusowej wzięła udział 20-osobowa delegacja reprezentująca polskie biblioteki. Wyjazd odbył się pod egidą Instytutu Książki i Ogólnopolskiego Forum Bibliotek Mobilnych, a dyrektor Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Gostyniu Przemysław Pawlak wygłosił wykład pt. Bibliobusy w Polsce.

W tym roku ponad dwustu mobilnych bibliotekarzy z kilkunastu krajów spotkało się w Cuxhaven nad Morzem Północnym, by uczestniczyć w branżowym kongresie organizowanym przez Komisję Bibliotek Mobilnych przy Niemieckim Związku Bibliotek (dbv). W dwudniowych obradach ze specjalistycznymi wykładami, a także prezentacji bibliobusów w porcie w Cuxhaven uczestniczyła liczna delegacja z Polski, w tym przedstawiciele wielkopolskich bibliotek z Gostynia i Jaraczewa. Inicjatorem wyjazdu polskiej grupy było Ogólnopolskie Forum Bibliotek Mobilnych, natomiast wsparcia organizacyjnego i finansowego udzielił Instytut Książki.
Z ciekawszych wystąpień i najważniejszych aktualności w branży należy odnotować referat prezesa OFBM i dyrektora Biblioteki w Gostyniu Przemysława Pawlaka, który omówił działania podjęte w Polsce od IFBK 2019 w Hannoverze do IFBK 2023 w Cuxhaven. Mówił, że wtedy w Polsce były tylko dwa bibliobusy – jeden w Warszawie, drugi w Opolu. W międzyczasie dzięki działalności OFBM zainteresowano tematem instytucje centralne państwa odpowiedzialne za czytelnictwo, przeprowadzono badania efektywności, połączono polskie środowisko, co dało efekt w postaci nowego bibliobusu w Gostyniu i wzorowanych na nich bibliobusach w Ustrzykach Dolnych i Kobylnicy k. Słupska. Zawiązała się również grupa kilku bibliotek, która aktualnie wpisuje zakup bibliobusa do swoich budżetów lub opracowuje dokumentację pod kątem bibliobusowych przetargów i projektów. Przemysław Pawlak szacuje polskie potrzeby i możliwości na około 40 bibliobusów, jednakże uzależnia to od uruchomienia państwowego programu dotacyjnego.
Anne Verheijen z holenderskiej biblioteki ZB w Zelandii mówiła, że korzystają oni z trzech rodzajów bibliobusów. Ich celem jest, co ciekawe, zapewnienie dzięki biblioserwisowi usług już niedostępnych w wioskach: bankomat, sprzedaż znaczków pocztowych i biletów transportu publicznego. Posiadają również pojazd z usługami edukacyjnymi dla szkół oraz mobilny punkt informacyjny przeznaczony dla osób mających trudności ze znalezieniem informacji rządowych. Dzięki bibliobusom oferuje się świadczenia zdrowotne, prawo jazdy, karty (drogowe), pytania dotyczące smartfona, tabletu, e-czytnika lub laptopa, a także naukę lepszego czytania, mówienia i pisania po niderlandzku.
Michel Molinaro z Luksemburga tłumaczył, że pomysł biblioteki mobilnej przybył do ich kraju z Belgii już w latach 70. Obecnie bibliobus obsługuje 81 miejscowości. Wszystko zaczęło się dzięki wsparciu państwowemu i uchwaleniu ustawy o bibliobusach (bibliotekach ludowych). Obecnie pojawia się niepewność z uwagi na przechodzenie na pojazdy elektryczne.
Jyri Wuoristo z Turku w Finlandii opowiadał o pierwszym w pełni elektrycznym bibliobusie wprowadzonym na trasę w marcu 2020 roku w ich bibliotece. To autobus z akumulatorem o pojemności 172 kWh. Latem przejeżdża ponad 170 km, a zimą (przy -19°C) na jednym ładowaniu pokonuje 130 km; najdłuższy dzień objazdu to około 60 km, więc pojemność elektryka jest wystarczająca dla biblioteki. Oszczędności w stosunku do oleju napędowego wyniosły 26 700 € w ciągu roku.
Powyższe kwestie to tylko część ciekawych tematów, które zainspirowały polskich bibliotekarzy. Jakie będą wymierne efekty kongresu, zobaczymy już w 2024 roku. Część bibliotek wpisała bibliobusy do swoich planów.

Zobacz relację z Cuxhaven: